موتورخانه حرفهای لازم است در بهینه ترین حالت مطابق با محاسبات طراحی، با حداقل هزینه اجرا شود. در موتورخانه حرفهای تمامی تجهیزات حداکثر عمرکاری خود را داشته و تمامی تجهیزات، شیر آلات و نشانگرها دسترس پذیر هستند.
موتورخانه -بهروسرما صنعت
ارائه نقشه‌های سه بعدی تاسیسات موتورخانه قبل از عملیات اجرای موتورخانه موجب می‌شود، برآورد دقیقی از تعداد لوله‌ها و اتصالات، جانمایی تجهیزات موتورخانه، تعدادشیرها، محل برخورد لوله‌ها (Clashes) و پیش بینی مسیرهای جایگزین برای آنها را مشاهده کنیم. این روش سبب بهینه سازی زمانی و مالی در اجرای موتورخانه می‌شود.
نکات حائز اهمیت در انتخاب محل
مساحت مناسب موتورخانه حرفه ای در متراژهای بالاتر از ده هزار متر مربع است. برای موتورخانه یک بیستم یا 5% مساحت بنای مفید مبنای طراحی است و در ادارات 3 تا 4 درصد بنای مفید کافی است. در اماکن صنعتی و دانشگاه‌ها و … باید موتورخانه ساختمان با توجه به مسیر باد و در پایین ترین رقوم ارتفاعی قرار گیرد، زیرا آب را نمی‌توان بیش از سه متر ستون آب مورد مکش قرار داد. اگر بیشتر باشد آب بخار شده و در پمپ مشکل کاویتاسیون پدید می‌آید. همچنین نباید در جایی باشد که بر اثر بارش باران دچار آب گرفتگی شود.
در برج‌ها در زیر زمین مکان موتورخانه باید دور از گازهای اتان حاصل از مخزن سپتیک باشد همچنین دارای رمپ و دسترسی و امنیت مناسب باشد. زیرا گاز اتان حاصل از تخمیر فضولات انسانی در سپتیک به سادگی مشتعل و در صورت متراکم شدن منفجر می‌شود. بهترین محل برای بارکردن موتورخانه برای اماکن مسکونی در زیرزمین جایی که هواکش و تنفس سامانه دیگ‌ها از راه پله عمومی نباشد و اگر خام سوزی وجود داشت خطر گاز گرفتگی در کوتاه مدت و همچنین سردرد و تهوع و سرگیجه در دراز مدت ایجاد نکند.
نکات اجرایی در چیدمان موتورخانه
در صورت محدودیت چیدمان در پروژه، ساختمان موتورخانه باید در مجاورت مرتفع ترین قسمت ساختمان بنا شود. تا هم منابع انبساط و هم دودکش‌ها از روی نمای ساختمان تا بام آن هدایت شود.
زمان چیدمان موتورخانه پمپ‌ها در یک ردیف در کنار هم قرار داده می‌شوند، پمپ‌های برج خنک کننده مقابل چیلر، پمپ‌های آب داغ مقابل دیگ و پمپ‌های خطی نزدیک منبع کویلی و بوستر پمپ‌ها نزدیک مخازن آب قرار می‌گیرد.
اجزای موتورخانه حرفهای
- اتاق کنترل دارای میز کار و دسک سوییچ باشد و آینه‌ای مورب در پشت دسک پنل که اوپراتور از بیرون از پشت پنجره وضعیت چراغ دستگاه‌ها و کلیدها را رویت می‌کند. حتما باید هوای سالم داشته باشد و امکان خروج و ورود سریع از بیرون را داشته باشد.
- اتاق برق باید در مناطق گرمسیر باید خنک باشد تا دمای قطعات از 35 درجه سانتیگراد بالاتر نرود، دمای پیشنهادی بین 17 تا 20 درجه سانتیگراد است.
- تلمبه خانه که اغب بیرون و نزدیک چاه بوده و جزو توابع تاسیسات موتورخانه به حساب می‌اید.
- پلتفرم دسترسی به شیرهای پمپ‌های بزرگ و ادوات کنترل مربوطه
- چاله کندانس برای دیگ‌های بخار
- پلتفرم برای دی اریتور و دی آلکالایزرهای دیگ‌های بخار
- مجراهای جمع آوری آب‌های دستگاه و پمپ‌ها
- سرویس بهداشتی
- پایپ رک یا ساپورت لوله‌ها و کلکتورها
- هیچگاه نباید از آویزهای گلابی که توسط یک یا دو میلگرد از سقف آویزان می‌شود برای لوله‌ها و کلکتورها در موتورخانه استفاده شود زیرا وظیفه ساپورت‌ها تثبیت جهت و محدود کردن تکان لوله است، در زمان زلزله اگر از این نوع بست‌ها استفاده شده باشد، اکثر اتصالات رزوه‌ای می‌شکنند و چیدمان لوله‌ها بر هم می‌خورد.
- اعلام و اطفا حریق و آژیر مناسب برای اطلاع رسانی اضطراری یا ریست کردن دیگ بخار
- بخش تعمیرات خرده کاری با میز کار فلزی
- به پیشنهاد کارخانه سازنده دستگاه با توجه به میزان لرزش و فشار، پی مناسب برای هر دستگاه طراحی شود
نکات معماری در موتورخانه حرفهای
ارتفاع موتورخانه در ساختمان‌های مسکونی و مجتمع‌های کم واحد از تجهیزات موتورخانه باید حداقل 1.5 متر و برای موتورخانه‌های بزرگ بین دو تا چهار متر بلندتر باشد، زیرا گرمای حاصل از دیگ‌های بخار بالای سطح تنفس قرار گیرد. در این صورت اجرای لوله‌ها و دی اریتورها ساده‌تر است و برای تنفس دستگاه‌ها نیاز به حجم اکسیژن زیادی نیاز است. نباید دمنده مشعل‌های بزرگ ایجاد فشار منفی زیادی کند و گوش کاربر را اذیت کند و پنجره‌ها را تحت مکش زیاد قرار دهد در این صورت به مرور زمان یا حادثه‌ای کوچک شیشه پنجره‌ها بشکند و این مکش سبب ایجاد ترکش در محیط شود.
در موتورخانه‌ها اگزاست یا خروج هوای کثیف در بالاترین ارتفاع تعبیه می‌شود زیرا تعبیه خروج هوای سنگین در ارتفاع کم و در جوار میز کار جوشکاری تاثیر زیادی در تهویه موتورخانه دارد.
در اثر درست کار نکردن دمنده مشعل دیگ یک احتراق شبیه به انفجار را ایجاد می‌کنند و ضربه محکمی به شیشه‌ها می‌خورد. به منظور کاهش صدمات ناشی از این امر بهتر است شیشه‌های موتورخانه از نوع مش دار باشد.
درب موتورخانه باید حداقل نیم متر عریض تر از بزرگترین دستگاه یا مخزن غیرقابل مونتاژ باشد و حداقل یک متر بلندتر از بلندترین دستگاهی که نمی‌توان آن را به صورت مورب وارد کرد. درب موتورخانه‌های معمولی یک متر و ارتفاع آنها دو متر، موتورخانه مجتمع‌های تا 20 واحد بین 120 تا 150 سانتی متر با ارتفاع 2.5 متر و برای دیگر اماکن حداقل سه متر و برای موتورخانه‌های صنعتی تا شش متر در نظر می‌گیریم.
توجه کنید بالای درب پروژه پروفایلی رد نکنید، چون ورود دیگ‌های بخار و مبدل‌ها و تانکرهای بزرگ بسیار مشکل می‌شود. البته با رایانه حرکت و گردش مسیر را شبیه سازی می‌کنند. گاهی لازم است درب بزرگتری بسازید. درب موتورخانه حتما باید به بیرون باز شود تا سبب حبس شدن افراد در موتورخانه نشود.
درب موتورخانه نباید پاخور داشته باشد. تا در ورودی درب، عامل مزاحمی وجود نداشته باشد که مانع ورود و خروج تجهیزات شود. ستون و فونداسیون مربوطه نگهدارنده درب یا چارچوب درب‌های بزرگ و تعداد لولا و کیفیت اجرا اهمیت زیادی دارد.
علاوه بر درب‌ها، در موتورخانه به منظور سرویس و تعمیرات تجهیزات از دریچه‌های بازشو و سقف‌های قابل برداشت استفاده کنیم. البته مسایلی از قبیل امنیت تردد، انتخاب محل درست، سهولت باز شدن دریچه‌ها به درستی انجام پذیرد، باید توجه داشت غبار به مرور زمان موجب مسدود شدن و غیر قابل دسترس شدن نشود و آب باران هم وارد نشود.
نکات اجرایی دودکش در یک موتورخانه حرفهای
دودکش موتورخانه باید از مرتفع ترین قسمت ساختمان 2 الی 6 متر بالاتر باشد همچنین باعث تخریب نمای ساختمان نشود.
در طول مسیر دودکش نباید زانوی 90 درجه استفاده شود و یا مسیر سیفونی شود و یا U شکل باشد و نباید از زاویه حاده استفاده شود.
در انتقال دودکش از حداقل مسیر( شیب نیم تا 1 درصد) افقی استفاده شود.
دمای دودکش بیش از حد داغ باشد اتلاف انرژی زیاد است و بازده انرژی به زیر استاندارد رسیده است در نتیجه مشکلی وجود دارد.
برای لوله‌هایی که در برابر حرارت زیاد هستند از ورق گالوانیزه استفاده نشود چون پوشش قلع آن ذوب شده و ورق سوخته و دود سمی تولید خواهد کرد.
اگر طول دودکش بیش از حد باشد و دریچه تعادل توربولاسیون نداشته باشد مشکل توربولاسیون فزاینده‌ای ایجاد شده و لوله به خاطر بالا بودن سرعت جریان هوا و گاز در دودکش زوزه می‌کشد.
برای کنترل سرعت توربولاسیون در پایین دودکش یک سه راه دمپر دار قرار دهید.
اگر طول دودکش کمتر از 6 متر باشد دودکش درست عمل نخواهد کرد و اگر فن مشعل ضعیف باشد دستگاه خاموش می‌شود.
اگر میزان دود زیاد باشد باید فیلتر مناسبی قبل از کلاهک قرار داد و تمهیداتی برای تعمیر و سرویس و تعویض باشد.
گاهی ساختمان بلند است و لوله در یک ارتفاعی سرد می‌شود و دود را تا بالا منتقل نمی‌کند در نتیجه بایستی حرارت را به صورت موضعی بالا برد تا دود به کلاهک برسد و میزان پرتاب دود بعد از خروج دود لازم است به لایه پرسرعت جریان هوای منطقه برسد تا هوای منطقه را آلوده نکند.
اگر دودکش خیلی باریک باشد سرعت دود زیاد شده و صدا و لرزش ایجاد می‌کند و اگر بزرگتر باشد سرعت دود افت کرده و دستگاه‌ها خفه می‌شوند. طول و قطر دودکش با نظر کارخانجات سازنده دیگ‌ها طراحی می‌شود.
نکات اجرایی مخازن در موتورخانه حرفهای
کف مخازن آب داخل موتورخانه لازم است بر کلکتور مکش بوستر پمپ سوار شود، یعنی ارتفاعش حداقل 20 سانتی متر از روی لوله مکش بالاتر باشد.
طراحی مخازن آب به گونه‌ای انجام شود تا دور ریز به حداقل برسد.
درز جوش‌های هر طبقه از ورق‌ها در امتداد نباشد مانند آجربند نباید روی هم بیفتد تا احتمال گسیختگی کاهش یابد.
مخازنی که طویل هستند باید مجهز به موج گیرهای درونی شود.
اگر کف مخازن نیم درصد به سمت درین شیب دار باشد هنگام سرویس دوره‌ای که شیر زهکش باز می‌شود گل و لای خارج می‌شود.
مقابل ورود آب یک سبد توری آشغال گیر با دسته یا زنجیر بند تعبیه کنید و هر هفته تمیز شود.
مخازن آب باید به دریچه ورودی با نرده در داخل و بیرون، کنترل سرریز، لوله سرریز، کنترل ارتفاع، لوله ونت با توری ضد پشه و عقربه ارتفاع نما یا یایت گلاس لوله تخلیه و لوله‌های ورود و خروج آب باشد. معمولا از وسط برای آب شرب و از پایین برای آتش نشانی خروجی می‌گیرند. این اختلاف ارتفاع آب ذخیره شده آتش نشانی و همیشه پاک خواهد بود.
برای آتش نشانی مخزن آب راکد نسازید چون ایجاد خوردگی، رسوب، بو و تجمع پشه و گیرپاژ بوستر پمپ می‌شود.
منبع: خبر رسمی
